Krótki kurs rysowania perspektywy

Perspektywa – kurs dla wszystkich którzy chcieliby zgłębić jej podstawy. 

Ja jestem już architektką od wielu lat ale chciałabym się podzielić wiedzą którą sama kiedyś dostałam na kursach rysunku. To co znajdziesz w tym opracowaniu to podstawy i nie wystarczą żeby zdać egzamin na architekturę. Bo tak jak powiedział mi mój mentor – p. Wojciech Domińczak : „Egzamin na architekturę to konkurs – trzeba się porównywać z innymi”

Nie trzeba być najlepszym trzeba być tylko lepszym od ostatniej osoby która będzie zakwalifikowana.

 

Egzamin na architekturę w roku 2013

Ja osobiście uczyłam się na dwóch kursach na architekturę. O jednym nie będę wspominała ponieważ jej prowadzący zmarł parę lat temu. A drugim kursem rysunku był Domin. I to co tam było najważniejsze to fakt że „schodzili” się tam najlepsi. I ponoć trwa to do dzisiaj. Dlaczego ja wybrałam wtedy Domina? Bo mieli już od 9 lat najlepsze wyniki na Architekturę i to na Politechnice. I pomyślałam sobie że tam muszą być najlepsi a to do nich muszę się porównywać. I nie pomyliłam się. W roku 2013 kiedy tam chodziłam na kurs pierwsze 23  osoby na liście przyjętych były z Domina. I to że były to 23 osoby osobiście dla mnie nie miało znaczenia. Znaczenie miało że rysując dziesiątki próbnych egzaminów zawsze rysowałam tak jak by to był prawdziwy egzamin. Ci najlepsi chodzili razem ze mną na kurs rysunku. Porównując się widziałam jaki poziom reprezentują. Mogłam dostosować intensywność działań do realnych wymogów. Pewnie dzięki temu się dostałam.

Co to jest perspektywa?

Perspektywa – definicja najprostsza to byłaby taka, że jest to sposób widzenia obiektów które zmniejszają się wraz z oddaleniem od obserwatora. Wyró

Przykładowe rysunki z użyciem perspektywy

co to jest perspektywa
Perspektywa katedry w Lund - rysunek plenerowy Mateusza Załuski
perspektywa w malarstwie
Perspektywa malarska - akwarela autorstwa Anny Dzido

Perspektywa - zagadnienia podstawowe

Zaczniemy sobie od trzech bardzo ważnych składowych perspektywy:

  • horyzont
  • punkt zbiegu
  • linia zbiegu

Horyzont – linia biegnąca na rysunku przez całą jego długość. Jest to linia ale jeszcze dokładniejszym wyjaśnieniem byłoby, że jest to płaszczyzna. Przyjmuje się, że horyzont jest na wysokości oczu człowieka. Dodatkowo możemy przyjąć, że horyzont jest prostopadły do lokalnej osi pionu.  Dla samego rysowania teoria horyzontu nie jest jakość specjalnie ważna.

perspektywa dwuzbiegowa

Perspektywa dwuzbiegowa

Na prezentowanym obrazku mamy pokazaną perspektywę dwuzbiegową.  To dosyć fikuśne stwierdzenie kiedy nie widzimy drugiego punktu zbiegu. Ale spokojnie! Tak ma być 🙂

Rysunek przedstawia kwadraty poziome lub jak kto woli kwadraty na płaszczyznach poziomych. Mają one specyficzne ustawienie. Są one pod kątem 45 stopni w stosunku do płaszczyzny obrazu. Widać, że wierzchołek najbliżej nas jest na jednej linii pionowej z wierzchołkiem oddalonym od nas najdalej.

Boki tych kwadratów zbiegają się  w widocznym punkcie Z1 i niewidocznym Z2.  Taki przypadek że obydwa punkty zbiegu są na kartce występuje w przypadku matematycznego podejścia do zagadnienia „Perspektywa”. Ludzkie oko nie widzi dwóch punktów zbiegu na kartce za jednym razem.

 

Zamieszczone tu rysunku są na podstawie książki Feliksa Rolińskiego "Perspektywa odręczna - teoria i praktyka"

Wymieniona wyżej książka jest pozycją antykwaryczną. Natomiast nie jest tak, że książka jest jakaś wybitna i koniecznie trzeba ją mieć. Jest ok ale ma specyficzny punkt widzenia. Dla osób które chcę zgłębić perspektywę z jak największej liczby źródeł jest godna polecenia. Moje wydanie które mam w domu pochodzi z roku 1962.

perspektywa jednozbiegowa
Kombinacje perspektyw jedno i dwuzbiegowej.

Na tej ilustracji masz pokazane kwadraty w perspektywie.

Popatrz uważnie. Mamy kwadra w perspektywie czołowej (jednozbiegowej) ABCD. Jeżeli połączymy ze sobą środki boków tego kwadratu dostajemy  o połowę mniejszy co do powierzchni kwadrat EFGK. Jego krawędzie będą szły już do punktów zbiegu perspektywy dwuzbiegowej. 

Zobacz że kwadrat na dole i kwadrat na górze są bezpośrednio nad sobą. Dolny widzimy z góry , górny widzimy od dołu. Pomiędzy nimi leży horyzont. Kwadraty na dole i na górze z racji swojej odległości od horyzontu mają różne pole powierzchni. To znaczy my obrabiając je myśleniem abstrakcyjnym wiemy, że w realu to są te same kwadraty ale faktycznie widziane pole powierzchni jest inne. 

Rozwartość takich kwadratów w rysunku z natury pozwoliłaby dość precyzyjnie określić położenie horyzontu. 

Dodaj tu swój tekst nagłówka

projekt posadzki

Zadanie rysunkowe – zaprojektuj posadzkę a następnie narysuj ją w perspektywie

Mamy tutaj zadanie które warto żebyś wykonał. Najpierw zrób to co widzisz na załączonym obrazku. Kwadrat CDEF podzielono na 144 mniejsze kwadraciki – po 12 odcinków na bok kwadratu. Na bazie tej siatki kwadratów został zaprojektowany jakiś deseń. 

W procesie projektowym wykonuje się rysunki na bazie rzutu. Ale taki rysunek nie daje wyobrażenia jak taka posadzka zachowa się po jej ułożeniu. Architekt może posłużyć się rysunkiem w perspektywie żeby zwizualizować sobie jaki efekt osiągnie na koniec. 

To zadanie można potraktować bardzo kreatywnie projektując własne układy.

kwadrat w perspektywie

Teraz mamy kwadrat w perspektywie.

Kwadrat jest w perspektywie czołowej – jednozbiegowej. Na co dzień trzeba bardzo uważać na ten typ perspektywy. Jest on szalenie złudna. 

Łącząc odpowiednio ze sobą linie dostanie rysunek tej posadzki w perspektywie. Dzięki temu możemy sprawdzić jakim skrótom ona ulegnie.

Zobacz, że możesz wrysować ich tyle ile chcesz do punktu zbiegu O. Co ciekawe w prosty sposób możesz je odłożyć po lewej i po prawej stronie.

Poniżej zasada odkładania równego odcinka w perspktywie.

tales

Odkładanie równego odcinka.

Na razie zrobimy to na płasko.

Popatrz na ilustrację po lewej. Odcinek AB jest przesunięty o równą odległość – BC, CD, DE itd. Jeżeli przez punkt b poprowadzisz prostą od punktu A to wyznaczy ona punkt D. I za każdym razem gdy przejdziemy przez środek wyznaczać będzie kolejny odcinek. To będzie bardzo użyteczne zadanie w perspektywie. 

Jeżeli dobrze popatrzysz na ten rysunek to dostrzeżesz Twierdzenie Talesa

rozmieszczanie równego odcinka w perspektywie

Rozmieszczanie równego odcinka w perspektywie.

Zauważ na samym początku że horyzont nie pokrywa się z liną a`O !

Mamy więc patyk A`B` przesuwamy go o odcinek B`C`. Odległość tego odcinka zależy od nas , może być on dowolny. Żeby znaleźć odległość C`D` musimy poprowadzić prostą z punktu A` przez punkt b` w miejscu przecięcia z linią zbiegu idącą z B` do punktu zbiegu O dostaniemy punkt D`. Wtedy też C`D` będzie sprawiał wrażenie równego w perspektywie odcinkowi A`B`. 

To ćwiczenie to bezwzględnie obowiązująca zasada perspektywy. Jedna z najważniejszych. Przyda ci się przy wyznaczaniu słupów greckiej świątyni, równo rozstawionych okien czy równo posadzonych drzew na poboczu drogi.

Przykład użycia równego rozstawienia odcinka w perspektywie

rysunek w perspektywie - mrówne rozstawieni odcinka

Oś długa i oś krótka w elipsie

Okrąg to okrąg a elipsa to elipsa 😉 Takie mądre zdanie na początek.

Okrąg w perspektywie to elipsa. Ta elipsa ma oś krótką EF i oś długą G`H` są one ustawione pod kątem prostym do siebie i dzielą się na wzajem na pół. Elipsa jest nam potrzebna w rysunku perspektywicznym do dwóch rzeczy :

  • do określenia proporcji kwadratu 
  • do rysowania np. kół samochodów lub półokrągłych okien

 

Kiedy przyjrzysz się temu rysunkowi pomocniczemu to zobaczysz dziwną zależność. Kiedy opiszesz na elipsie kwadrat (tak na prawdę na płasko jest to trapez) i poprowadzisz w nim przekątne BD i AC to ich przecięcie ni pokryje się z przecięciem osi długich elipsy. Tak po prostu jest i już.  Można tu wykonać takie ćwiczenie:

„Narysuj cyrklem na kartce papieru okrąg. Opisz na nim kwadrat. Wytnij ten kwadrat z okręgiem i połóż na ziemi. Następnie pomierz ołówkiem co widzisz w perspektywie. Układaj ten arkusz w różnych miejscach w swoim domu i analizuj jak zachowuje się elipsa i kwadrat w perspektywie.

kurs rysowania perspektywy

Przeanalizuj ten przykład rysunku w perspektywie

Żeby być w z zgodzie z prawem podaję źródło tego obrazka : Strona www Wojciecha Domińczaka)

Na tej pracy widzimy kompozycję geometryczną złożoną z dawnych egzaminów na architekturę Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej a w szczególności:

  • 1994 – ta bryła na samym dole – przenikanie sie ostrosłupa i stożka
  • 1995 – ta brył z tyłu najbardziej zasłonięta przenikanie się sześcianu i ośmiościanu foremnego
  • 1996 – bryła stojąca ne tej z 1994 roku – przenikanie się walca, stożka i sześcianu
Zajmijmy się elipsa na samym dole. W niej widać , choć nieznacznie przesunięcie osi długiej względem środka kwadratu. Widać to nieznacznie ponieważ linie zbiegu są tylko lekko nachylone do siebie. A to powoduje, że przesunięcie jest nieznaczne.
Warto wspomnieć, że wiedza na temat osi długiej  i osi krótkiej jest istotna ale nie najważniejsza. 
Uwierz mi , że naprawdę 99,99% odbiorców „ładnie” narysowanego budynku w ogóle nie będzie na to zwracać uwagi. No chyba że będzie drastyczny błąd w perspektywie to wtedy tak 😉
Popatrz też na tę największą elipsę na samej górze. Tam w ogóle nie ma analizy relacjo osi długiej i osi krótkiej do przekątnych kwadratu. No bo i po co? Nie ma potrzeby rysowania kwadratu w taki miejscu.
Warto jednak , już z wyprzedzeniem przeanalizować elipsy w walcu. Zobacz że ich osie krótkie są na jednej linii idącej do punktu zbiegu. Popatrz też na to, że ich rozwartość rośnie wraz z oddalaniem się od obserwatora. 
perspektywa okręgu i elipsy

Tu mamy takie ciekawe rozwiązanie. Można by powiedzieć, że jest to odwrotność elipsy poziomej. I trochę tak jest. Ważne żeby zwrócić uwagę na fakt, że elipsa pionowa w tym przypadku ma środek na horyzoncie.

Przyjmijmy też, że jest to perspektywa wykreślna a nie faktyczne postrzeganie przestrzeni przez ludzkie oko.  

To co widzimy przed sobą to zjawisko kiedy elipsa pionowa zbliża się do punktu zbiegu. W kluczowym momencie przechodzi przez punkt O i widzimy ją jako linię prostą. W rysunku odręcznym zaznaczamy ją jakąś grubością ale niech cię to nie zmyli. Płaszczyzna to zbiór punkt a punkt to rzecz umowna.  Zrób też takie ćwiczenie – narysuj ten układ a elipsy podziel osiami krótkimi i długimi. Sprawdź czy pokrywają się ze środkiem kwadratu.

perspektywa okręgu
walec i elipsy w perspektywie

Pewnie wyszło Ci, że nie. A jeżeli wyszło że tak to wykonaj jeszcze raz to ćwiczenie. Możesz zwiększyć precyzję wtedy na pewno to zauważysz.

Wykonaj następnie to ćwiczenie. Narysuj kwadrat pod kątem a następnie wrysuj w niego okrąg. Tak otrzymasz elipsę. Następnie wyznacz oś krótką i oś długą.

okno w perspektywie
jak narysować walec
stożek w perspektywie jedno zbiegowej
perspektywa dwuzbiegowa
równy podział elipsy
rysowanie bryly obrotowej